ทางไปสวรรค์
สวรรค์ชั้นฉกามาพจรมี ๖ ชั้น คือ
๑. สวรรค์ชั้นจาตุมมหาราชิกา
๒. สวรรค์ชั้นดาวดึงส์
๓. สวรรค์ชั้นยามา
๔. สวรรค์ชั้นดุสิต
๕. สวรรค์ชั้นนิมมานรดี
๖. สวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัดดี
มหากุศล ๘ ประการ ได้แก่
(๑) โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีความดีใจ ปรารถนานิพพาน ทำบุญเอง
(๒) โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีความดีใจ ปรารถนานิพพาน มีผู้ชักชวนจึงทำบุญ
(๓) อุเปกฺขาสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีใจเฉยๆ ปรารถนานิพพาน ทำบุญเอง
(๔) อุเปกฺขาสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีใจเฉยๆ ปรารถนานิพพาน มีผู้ชักชวนจึงทำบุญ
(๕) โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีความดีใจ ไม่ปรารถนานิพพาน ทำบุญเอง
(๖) โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีความดีใจ ไม่ปรารถนานิพพาน มีผู้ชักชวนจึงทำบุญ
(๗) อุเปกฺขาสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีใจเฉยๆ ไม่ปรารถนานิพพาน ทำบุญเอง
(๘) อุเปกฺขาสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ เวลาทำบุญมีใจเฉยๆ ไม่ปรารถนานิพพาน มีผู้ชักชวนจึงทำบุญ
อธิบายมหากุศลจิต ๘ ดวงโดยย่อ
เวลาทำบุญ มีความดีใจ ปรารถนาให้ได้มรรค ผล นิพพาน คิดทำบุญเอง ไม่มีใครชักชวนให้ทำ ผู้ที่ทำบุญเช่นนี้ได้ผลดีมาก คือผลบุญนี้สามารถจะนำไปเกิดเป็นมนุษย์ก็ได้ นำไปเกิดเป็นเทวดาก็ได้ ถ้าไปเกิดเป็นมนุษย์จะร่ำรวย มั่งมี ศรีสุข ฯลฯ และมีปัญญามาก หากออกเจริญสมถกรรมฐานก็จะได้บรรลุฌาน มีปฐมฌาน เป็นต้น หากออกเจริญวิปัสสนากรรมฐานก็จะได้บรรลุ มรรค ผล นิพพาน ในชาตินั้น ฯลฯ
ส่วนข้อที่ ๕ นั้น คือ ในเวลาทำบุญมีความดีใจ ไม่ปรารนานิพพาน คิดทำบุญเอง ไม่มีใครมาชักชวนให้ทำบุญ ผู้ทำบุญเช่นนี้ขาดปัญญา ได้ผลเป็นที่ห้า สามารถจะนำไปเกิดเป็นมนุษย์ก็ได้ ไปเกิดเป็นเทวดาก็ได้ ถ้าเกิดเป็นมนุษย์ก็จะร่ำรวย มั่งมีศรีสุข แต่ขาดปัญญา คือ ไม่มีปัญญาที่จะได้ฌาน ได้มรรค ผล นิพพาน หมายความว่า ถ้าออกเจริญสมถกรรมฐานก็จะไม่ได้ฌาน ถ้าออกเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ก็จะไม่ได้บรรลุมรรค ผล นิพพาน ในชาตินั้น แต่จะเป็นเหตุปัจจัยให้ได้ฌาน ให้ได้มรรค ผล นิพพาน ในชาติต่อไป
มหากุศล ๔ ข้อข้างท้ายนี้ดีอยู่ เวลาทำบุญไม่ปรารถนาเอาปัญญา จึงทำให้ปัญญาขาดไป เมื่อขาดปัญญาก็ไม่สามารถบรรลุฌาน มรรค ผล นิพพาน ได้ในชาตินั้น แต่จะเป็นปัจจัยอำนวยผลให้ได้มรรค ผล นิพพาน หรือได้ฌานในภพต่อไป
มหากุศล ๘ ดวงนี้แหละจะนำบุคคลไปเกิดเป็นมนุษย์ หรือเทวดา เหตุดังนั้น ทางสายที่ห้านี้จึงได้ชื่อว่าทางไปสวรรค์ ดังมีอรรถาธิบายที่ได้บรรยายมานี้